RECHT VAN DE WERKPLEK - 17.01.2006

Mag ‘last in’ niet meer ‘first out’?

U moet er natuurlijk niet aan denken, maar het kan gebeuren; door omstandigheden loopt uw omzet terug. Om dit op te vangen, moet u helaas afscheid nemen van één of meerdere werknemers. Op zich allemaal al vervelend genoeg. Tot nu toe bent u ook nog verplicht om dan de laatst aangenomen werknemer als eerste weer te ontslaan. ‘Last in, first out’ heet dit principe.

Vanaf 1 maart: nieuwe regel

Per 1 maart a.s. komt de ‘last in, first out’-regel te vervallen. Let op. Wanneer u na die datum een werknemer moet laten gaan omdat uw omzet terug loopt, moet u het ‘afspiegelingsbeginsel’ hanteren. Het afspiegelingsbeginsel gold tot nu toe vooral bij ontslag op grote schaal. Pas bij ontslag van tien of meer werknemers tegelijk mocht dit beginsel worden toegepast. Nu gaat dit beginsel dus gelden ongeacht het aantal werknemers dat ontslagen wordt. Wat houdt het dan precies in?

Een voorbeeld

Stel, u heeft vier verkopers in dienst. Vanwege een vermindering van de omzet moet u er twee laten gaan. De leeftijden en dienstjaren zijn als volgt:

Voor de toepassing van het ‘afspiegelingsbeginsel’ gaat u nu als volgt te werk. U deelt eerst de werknemers met dezelfde functies in in de volgende leeftijdsgroepen: 15 tot 24 jaar, 25 tot 34 jaar, 35 tot 44 jaar, 45 tot 54 jaar, 55 jaar en ouder.

In het voorbeeld betekent dit dat u nu dus twee groepen heeft; A en B zitten in de ene groep, C en D in de andere. Binnen elke groep kijkt u vervolgens wie er het kortste in dienst is. In deze situatie betekent dit dus dat B en C moeten vertrekken. Wanneer u het ‘last in, first out’ principe had moeten hanteren, had u werknemers A en B moeten laten gaan.

Voor- en nadelen?

Is het nu voor u voordelig als u het last in, first out-principe niet meer hoeft te hanteren?

De voordelen. Groot voordeel van het nieuwe afspiegelingsbeginsel kan zijn dat u bij ontslag niet ‘achterblijft’ met alleen maar oudere en dus duurdere werknemers. Ander voordeel is dat u niet in discussie hoeft te gaan over de ontslaggrond. U hoeft namelijk niet te bewijzen dat iemand bijvoorbeeld minder goed functioneert, maar kunt verwijzen naar de regels die u nu eenmaal moet toepassen. Ander voordeel kan zijn dat u minder werknemers hoeft te ontslaan, omdat u nu dus ook oudere (duurdere) werknemers mag laten gaan.

De nadelen. De nieuwe regels gelden voor ontslag in die situaties waarin het iets slechter gaat met uw bedrijf. De vraag is dan met welke werknemer u het beste verder ‘de kar kunt trekken’; met de jongere werknemer die dankzij de nieuwe regels mag blijven? Of had u toch liever de ervaren werknemer gehouden die helaas weg moest als gevolg van de nieuwe regels? Tja, ieder voordeel kan dus zijn nadeel hebben …

Tip. Wilt u een bepaalde werknemer per se houden, maar u moet hem volgens de regels eigenlijk laten gaan? Zorg dan dat u kunt aantonen waarom diegene onmisbaar is en/of waarom zijn functie bijvoorbeeld niet te vergelijken is met andere functies.