PERSONEELSBELEID - 17.11.2009

Hoe motiveer ik werknemers om beter te functioneren?

Motivatie beïnvloedt het gedrag van werknemers. Het komt van binnenuit (intrinsieke motivatie) maar kan ook van buitenaf gestimuleerd worden. Ze voelen zich dan gestimuleerd en gewaardeerd en voeren hun taken beter uit, presteren dus beter, werken zelfstandiger omdat ze meer zelfvertrouwen krijgen en de samenwerking met collega’s verbetert. Vaak worden echter niet alle kwaliteiten van werknemers benut. Met wat extra motivatie kan dat verbeteren.

Wat is motivatie eigenlijk?

Om uw werknemer optimaal te motiveren moet u weten wat hij/zij belangrijk vindt. Deze zgn. fundamentele basisbehoeften heeft de Amerikaanse psycholoog Abraham Maslow op een rij gezet. Het begint met de fysieke behoefte (eten, onderdak, enz.) en eindigt met zelfontplooiing. Iedereen komt pas aan een nieuwe basisbehoefte toe, als aan het voorgaande minimaal is voldaan.

1. Fysieke behoefte. De eerste levensbehoeften zoals voedsel, water en onderdak. De motivatiefactor: het vinden/hebben van werk.

2. Veiligheid/zekerheid. Een veilig gevoel, een goede gezondheid, rust en orde, alles goed geregeld, enz. De motivatiefactor: o.a. een vast inkomen voor langere tijd, goed verzekerd zijn, een goed pensioen, goede werkverhoudingen.

3. Sociale behoefte. Het gevoel bij anderen te horen, geaccepteerd en geliefd te zijn. De motivatiefactor: het gevoel hebben bij een bedrijf en bij team te horen.

4. Waardering. Erkenning, status, respect voor jezelf en respect van anderen. De motivatiefactor: erkenning voor je werk, goede beoordelingen, promotie, een duurdere auto, meer verantwoordelijkheid, enz.

5. Zelfontplooiing. Volledige ontwikkeling van je persoonlijkheid en groeimogelijkheden. De motivatiefactor: je kwaliteiten volledig kunnen ontplooien, je ‘roeping’ volgen. Bijv. als mentor of trainer van jonge collega’s.

Bijvoorbeeld. Verkoper Frans functioneert al weken onder de maat. Hij is drie jaar in dienst, heeft een vast contract, is verzekerd, heeft een pensioen, enz. Frans wordt niet meer gemotiveerd door behoefte 1 en 2. Hij is toe aan een volgende fase. Hij wil bij het ‘vaste’ team en wil meer sociaal contact. Zijn motivatie zal stijgen met een schouderklop en door hem periodiek een dag intern te laten overleggen met de ‘vaste groep’. Zijn klantkennis kan daarbij van veel nut voor het team zijn. Als niet aan de behoefte van Frans wordt voldaan, zal hij steeds ontevredener worden en waarschijnlijk slechter gaan functioneren.

Tip. Bij een crisis is men vaker bezig met fase 1, 2, 3 en minder met 4 en 5. Men hecht meer waarde aan vast werk, veiligheid, zekerheid en rust.

Achterhaal wat iemand motiveert

Omdat de behoeften per werknemer verschillen, is het nodig dat u achterhaalt wat iemand motiveert tot betere prestaties. Tip. Dat doet u door te vragen naar zijn ambitie (drijfveer) wat kan hij goed en wat wil hij nu echt in het werk. Stel op een gunstig moment vragen als: “Wat vind je nou het leukste aan je baan? – Wat zou je nog meer graag willen? – Hoe zie je je toekomst voor je? – Wat vind je nou echt belangrijk? – En wat zou er anders moeten? – Welke suggestie heb jij nog?”.

Dus wat moet u doen? Onthoud dat gedrag wordt gestuurd door een behoefte(fase) en dat u als baas invloed heeft op de motivatie van werknemers. Achterhaal wat nodig is om ze nog beter te laten functioneren.