Ook een ‘vergeten’ testament blijft rechtsgeldig!
Wat speelde er?
Testament na echtscheiding. Jan is een geregistreerd partnerschap aangegaan met Ingrid zonder het opstellen van partnerschapsvoorwaarden. Omdat het geregistreerd partnerschap is aangegaan voor 1 januari 2018, hebben ze samen een gemeenschappelijk vermogen. Jan heeft twee kinderen uit een eerder huwelijk. Toen Jan is gescheiden, heeft hij een testament gemaakt waarbij hij zijn twee destijds nog minderjarige kinderen tot zijn enige erfgenamen heeft benoemd. Dit om ervoor te zorgen dat zijn ex-echtgenoot niet over zijn vermogen zou kunnen beschikken.
Hetzelfde als echtgenoten? Als Jan overlijdt, denkt Ingrid dat ze op basis van de wettelijke verdeling enig eigenaar wordt van het gehele gemeenschappelijke vermogen (art. 4:13 lid 2 BW) . Voor het erfrecht worden geregistreerde partners immers gelijkgesteld met echtgenoten (art. 4:8 lid 1 BW) . De notaris kan echter niet anders dan een verklaring van erfrecht opstellen, waarin staat dat alleen de kinderen aanspraak kunnen maken op de nalatenschap van hun vader. Volgens Ingrid heeft Jan gezegd dat zij het gehele vermogen zou erven om haar goed verzorgd achter te laten. Hij moet ervan uit zijn gegaan dat de wettelijke verdeling van toepassing zou zijn. Waarschijnlijk heeft hij het testament helemaal vergeten.
Helft eigen erfenis naar stiefkinderen. Daar komt nog bij dat Ingrid de erfenis van haar ouders heeft verkregen. Daarop was geen uitsluitingsclausule van toepassing. Deze erfenis behoorde daardoor tot het gemeenschappelijk vermogen. Door het overlijden van Jan komt nu de helft van de waarde van deze erfenis terecht bij haar stiefkinderen met wie ze nauwelijks contact heeft.
Wat zegt de wet? Bij de uitleg van een testament moet worden gelet op de verhoudingen die de uiterste wil kennelijk wenst te regelen en op de omstandigheden waaronder de uiterste wil is gemaakt (art. 4:46 lid 1 BW) . Alleen als dat geen duidelijkheid schept, mag worden gelet op daden of verklaringen van de erflater buiten de uiterste wil om (art. 4:46 lid 2 BW) .
Hoe oordeelt de rechter?
Testament duidelijk. De bewoordingen in het testament waarbij Jan zijn kinderen tot enige erfgenamen benoemt, zijn in taalkundig opzicht duidelijk. Ook is duidelijk dat Jan het testament heeft gemaakt om ervoor te zorgen dat zijn ex-echtgenoot niet over zijn vermogen zou beschikken. Daarvoor was het echter niet noodzakelijk om zijn kinderen tot erfgenamen te benoemen, omdat de kinderen op basis van de wet automatisch zijn erfgenamen zouden zijn. Daarbij is het niet ongebruikelijk om bij een tweede huwelijk of geregistreerd partnerschap de kinderen uit het eerste huwelijk tot erfgenamen te benoemen. Het valt niet uit te sluiten dat Jan het prima vond dat met zijn testament de wettelijke verdeling niet van toepassing is.
Voor eigen risico. Dat de helft van de erfenis van de ouders van Ingrid naar haar stiefkinderen gaat, is wrang voor haar. Maar op het moment dat ze met Jan een geregistreerd partnerschap aanging, wist ze dat hij twee kinderen had uit een eerder huwelijk. Desondanks heeft ze ervoor gekozen om geen partnerschapsvoorwaarden op te stellen. Rechtbank Den Haag (ECLI:NL:RBDHA:2021:1204) oordeelt dat het testament van Jan moet worden gerespecteerd. Zijn twee kinderen zijn enige erfgenamen. De helft van het gemeenschappelijk vermogen is voor hen!
Maak uw profiel aan om dit advies en vele andere adviezen te kunnen ontdekken.