GEMEENTE - 29.04.2015

Gemeente gebonden door toezegging ambtenaar?

Vlot zakendoen

Restgroen. Makelaar Max Rood wil van de gemeente een stukje restgroen (talud) kopen met het doel dit bij zijn tuin te voegen. Dit stukje grond had de bestemming ‘groenvoorziening’. De gemeente verwijst hem naar juridisch beleidsmedewerker Bas Ets. De twee worden het al snel eens en Bas gaat namens de gemeente akkoord met de verkoop van het talud en laat Max weten dat hij niet hoeft te wachten tot de definitieve overdracht, maar dat hij de grond meteen kan gaan inrichten en in gebruik nemen.

Tot hier en niet verder

Toch maar niet. Als Max is begonnen met de werkzaamheden aan ‘zijn’ talud, laat de gemeente weten niet te zullen meewerken aan de overdracht van de grond. Max laat het hier niet bij zitten en stapt naar de rechter. De rechtbank vindt dat de gemeente gebonden is aan de verkoop door Bas. De gemeente gaat bij het gerechtshof in beroep.

Bevoegdheid sluiten overeenkomsten

Wie is bevoegd? Het Gerechtshof Amsterdam, 08.01.2015 (GHAMS:2014:5791) , gaat in op de vertegenwoordiging van de gemeente. Volgens de Gemeentewet is het college van burgemeester en wethouders bevoegd om namens de gemeente privaatrechtelijke overeenkomsten te sluiten. Het college kan deze bevoegdheid aan een ander (zoals Bas) overdragen op grond van delegatie of mandaat of door een volmacht.

Onbevoegd. Hier was van een dergelijke overdracht van bevoegdheid geen sprake. Bas was dus niet bevoegd om deze overeenkomst namens de gemeente te sluiten.

Opgewekte schijn

Toerekening. In bepaalde gevallen kan een rechtshandeling die namens een ander is verricht (in dit geval namens de gemeente), maar waarvoor geen volmacht is verleend (in dit geval aan Bas), toch aan diegene (in casu de gemeente) worden toegerekend.

Schijn van volmacht. Dit is het geval als de andere partij (in dit geval makelaar Max) op grond van verklaringen of gedragingen van de gemeente mocht aannemen dat er sprake was van een (toereikende) volmacht.

Hoezo opgewekte schijn? De makelaar heeft echter alleen maar contact gehad met ambtenaren van de gemeente, waaronder juridisch beleidsmedewerker Bas. Als er al sprake was van opgewekte schijn, dan was deze opgewekte schijn dus niet afkomstig van het college. De door het optreden van Bas opgewekte schijn kan dus niet aan het college worden toegerekend. Let op. Hierbij speelde een belangrijke rol dat Max als makelaar zou moeten weten dat het college de gemeente bij het sluiten van privaatrechtelijke overeenkomsten vertegenwoordigt en niet een ‘gewone’ ambtenaar.

Voor het Hof speelde tevens een belangrijke rol dat in een democratische rechtstaat beslissingen behoren te worden genomen door het orgaan dat daartoe volgens de wet bevoegd is. Daaruit vloeit voort dat de gemeente niet al te snel gebonden moet worden geacht aan een overeenkomst die is gesloten door iemand die daartoe niet bevoegd is.

Problemen voorkomen. Doet u zaken met de gemeente (of een ander overheidsorgaan)? Ga dan na of degene waarmee u zakendoet wel bevoegd is om afspraken namens de gemeente te maken.