DGA’s bekennen schuld

De letterlijke tekst in de bijlagen luidt: ‘‘De beperking van rekening-courantschulden voor DGA’s door deze vanaf een half miljoen euro als een winstuitkering te behandelen heeft een fors opwaarts budgettair effect.” Wat hiermee exact werd bedoeld, bleek een dag later toen de minister en de staatssecretaris van Financiën in een brief aan de Belastingdienst deze zinsnede verder toelichtten. Toen barstte er in DGA-land een klein bommetje.

Voorstel

Het kabinet wil het excessief lenen door DGA’s van hun BV tegengaan. Dit voorstel maakt geen onderdeel uit van het Belastingplan 2019, maar hangt er wel mee samen. De maatregel wordt ook wel ‘de rekening-courantmaatregel’ genoemd, maar het lijkt erop dat dit voorstel veel verder gaat.

Uitgangspunten. Het voorstel is nog niet uitgewerkt, maar de uitgangspunten zijn als volgt:

• als de totale som van schulden van een aanmerkelijkbelanghouder en zijn partner aan de eigen vennootschap meer dan € 500.000,- bedraagt, wordt dat meerdere als inkomen uit aanmerkelijk belang in aanmerking genomen;
• de maatregel treedt op 1 januari 2022 in werking;
• voor eigenwoningschulden aan de eigen vennootschap is een uitzondering van toepassing.

Huidige regelgeving

Discussie met de Belastingdienst. Ook onder de huidige wetgeving ontstaat er wel eens discussie met de Belastingdienst over hoge rekening-courantschulden van de aanmerkelijkbelanghouder aan de eigen BV. De discussie spitst zich dan veelal toe op de vraag in hoeverre er sprake is van zakelijk handelen. Is er een aflossingsschema, zijn er zekerheden, kan de schuld op termijn worden terugbetaald, hoeveel bedraagt de rente, wordt deze daadwerkelijk betaald of alleen bijgeschreven, etc.?

Aangemerkt als verkapt dividend. Indien er sprake is van onzakelijk handelen, stelt de Belastingdienst zich soms op het standpunt dat er geen sprake is van een zakelijke schuld, maar van een verkapte dividenduitkering. Als dit voldoende kan worden onderbouwd, is daardoor aanmerkelijkbelangheffing verschuldigd.

Gevolgen voorstel

Per definitie verkapt dividend. Onder de huidige regelgeving is het afhankelijk van de feiten en omstandigheden of er kan worden gesteld dat er sprake is van een verkapt dividend. Onder het wetsvoorstel geldt dat er in geval van een schuld (niet voor de eigen woning) groter dan € 500.000,- per definitie sprake is van een verkapt dividend. Stel, een schuld van een DGA aan zijn BV bedraagt € 1,5 miljoen. In zo’n geval wordt er € 1 miljoen aangemerkt als dividend, belast met een aanmerkelijkbelangheffing van (waarschijnlijk) meer dan 25%. Dat komt neer op een heffing van meer dan € 250.000,-.

Impact op andere schulden. De nieuwe maatregel beperkt zich niet tot rekening-courantschulden. Alle schulden van een DGA aan zijn eigen BV worden meegenomen, dus ook de geldlening voor een verhuurde onroerende zaak of voor een effectenportefeuille. Zoals het er nu uitziet, zal er alleen een uitzondering voor eigenwoningschulden gelden.

Praktijkvoorbeeld 1

Van box 3 naar box 2. In de praktijk komt het voor dat belastingplichtigen met veel vermogen in box 3 hun vermogen verplaatsen naar hun eigen BV (box 2). Het vermogen wordt ofwel in de vorm van agio, ofwel in de vorm van een geldlening in de BV gestort. Vaak wordt er speciaal een BV voor opgericht. Het voordeel hiervan is dat belastingheffing in box 3 wordt voorkomen.

Teruglenen. Op het moment dat de DGA privé de liquiditeiten weer nodig heeft, worden de aanvankelijk in de BV gestorte gelden teruggeleend van de BV. Er ontstaat dan een schuld aan de eigen BV.

Impact voorstel. Indien de nieuwe maatregel doorgang vindt, loopt de DGA bij het teruglenen tegen belastingheffing aan. Het beoogde belastingvoordeel door het overbrengen van box 3 naar box 2 wordt daarmee tenietgedaan.

fp-advies

De bedoeling is dat de maatregel in 2022 wordt ingevoerd. Voor voornoemde (bestaande) situaties geldt ofwel afrekenen in box 2, ofwel tijdig de schulden aflossen. Door uw cliënt eerder tegen het (nog lagere) aanmerkelijkbelangtarief dividenduitkeringen te laten doen of agio (via omzetting in aandelenkapitaal) onbelast terug te laten betalen, kan heffing op grond van de nieuwe rekening-courantmaatregel worden voorkomen.

Praktijkvoorbeeld 2

Hypotheekrenteaftrek. In het huidige belastingstelsel is het zo dat de hypotheekrente in de hoogste tariefschijf jaarlijks tegen een lager tarief aftrekbaar is. De aftrek wordt namelijk met 0,5% per jaar verminderd. Vanaf 2020 wordt de hypotheekrenteaftrek nog sneller afgebouwd. Dit laatste wordt voorgesteld in het Belastingplan 2019. Hierdoor is het fiscaal steeds minder aantrekkelijk om een eigenwoningschuld in stand te houden.

Van box 1 naar box 3. Het vorenstaande is in de praktijk aanleiding geweest om box 1-schulden verder af te laten lossen, dan wel om deze om te laten zetten in box 3-schulden. Deze omzetting is relatief eenvoudig te realiseren. Door te bewerkstelligen dat de schuld niet langer kwalificeert als eigenwoningschuld, bijvoorbeeld door af te zien van verplichte aflossing of door aflossing in 31 jaar in plaats van in de vereiste 30 jaar, gaat de schuld automatisch van box 1 over naar box 3.

Impact voorstel. De vraag is of de omzetting naar box 3-schulden nog wel wenselijk is gelet op de voorgestelde maatregel. Weliswaar is de hypotheekrente steeds tegen een lager tarief aftrekbaar, uw cliënt is er ook niet mee geholpen als de naar een box 3-schuld omgezette eigenwoningschuld ineens wordt belast als verkapt dividend.

fp-advies

De huidige praktijk van het omzetten van box 1-schulden naar box 3-schulden is met het oog op de nieuwe rekening-courantmaatregel niet meer zonder meer voordelig. Het is van belang u hierover te beraden als omzetting van de schulden van uw cliënt nog niet heeft plaatsgevonden.

Tot slot

Invoeringstermijn. Zolang er nog geen concreet wetsvoorstel is, blijft het gissen over de daadwerkelijke uitwerking van de voorgestelde maatregel. Gelet op de invoeringstermijn, namelijk 2022, lijkt er voldoende tijd aanwezig om tijdig maatregelen te treffen, zoals het voortijdig aflossen van schulden, het onbelast terugbetalen van agiostortingen of het voortijdig doen van dividenduitkeringen tegen het vooralsnog lagere aanmerkelijkbelangtarief.

Kritiek. Het is natuurlijk nog maar de vraag op welke wijze het voorstel wordt ingevoerd. Er is al veel kritiek geuit. Ook zijn er tegenvoorstellen gedaan. Zo is er vanuit de NOB het voorstel gedaan om de maatregel alleen te laten gelden voor zover er geen zekerheden tegenover de schulden staan. Zal het kabinet hierin meegaan? Op die manier zal er altijd aanleiding zijn voor discussie met de Belastingdienst, terwijl men dat juist wil voorkomen.

DGA kind van de rekening? Het oorspronkelijke voorstel voelde wel heel onredelijk. Het voorstel was om de dividendbelasting af te schaffen om zo grote bedrijven over te halen in Nederland een vestiging te houden. Om die afschaffing te bekostigen zou het MKB aan alle kanten het kind van de rekening worden. Inmiddels is besloten de dividendbelasting toch te laten bestaan. Ook is een versoepeling van de rekening-courantmaatregel aangekondigd in de vorm van een uitzondering voor eigenwoningschulden. Het is afwachten hoe de definitieve uitwerking van de maatregel eruit gaan zien en wat de werkelijke impact zal zijn voor de DGA. Hopelijk valt de uitkomst mee ...