VERMOGEN - 30.11.2018

Familiebank, geen ‘race for the bottom’

De kinderen op weg helpen … De meeste ouders willen graag dat hun kinderen goed terechtkomen en helpen daarbij als het kan ook financieel. Nu het voor veel jonge mensen bijna onmogelijk is om op eigen kracht een huis te kopen, helpen veel ouders hen bij de aankoop van een eigen woning. Vaak gaat dit in de vorm van een lening door de ouders die in de volksmond ook wel bekend is geworden als ‘familiebank’.

Wat is een familiebank?

Vermogen. Veel mensen hebben tegen de tijd dat hun kinderen volwassen zijn, een aardig vermogen opgebouwd. Als zij hun vermogen na inflatie en na belastingheffing (box 3) in stand willen houden, valt dat niet mee. De lage spaarrente en de ontwikkelingen op de beurs zijn hier debet aan. En dat wordt niet beter na de reparatie van de regels voor box 3, want daar profiteren alleen ‘kleine spaarders’ van.

Beter rendement. Het is daarom dat veel mensen op zoek zijn naar een beter rendement en als zij daarbij hun kinderen ook nog eens kunnen helpen bij het kopen van een woning, dan is het ‘oprichten’ van een familiebank zo gek nog niet.

Hoe werkt het?

Rente aftrekbaar. Ouders lenen geld uit aan hun kind. Meestal gaat het dan om een lening voor de aankoop van een woning. Als de lening voldoet aan de eisen van een eigenwoninglening mag het kind de rente gewoon aftrekken. Dit geldt ook voor een lening die het kind bij de bank niet zou kunnen krijgen. Let op. Ook een lening bij de familiebank moet in dertig jaar volledig en tenminste annuïtair worden afgelost. Tip. Er vindt bij het aangaan van de lening (nog) geen vermogensoverheveling plaats. Wel kunnen ouders de rente jaarlijks schenken.

Alleen fictief rendement belast. De ouders ontvangen op hun beurt veel meer rente dan wanneer het geld op een spaarrekening zou staan. Omdat de lening voor de ouders behoort tot het vermogen in box 3, betalen zij geen belasting over de werkelijk ontvangen rente, maar worden zij belast volgens de regels van box 3. Het voordeel is optimaal als de rente zo hoog mogelijk is, maar de inspecteur en de rechter zijn niet van gisteren …

Het onderste uit de kan …

Een recente procedure ter illustratie. Vader leent zijn zoon geld voor de aankoop van een huis. De annuïteitenlening had een rente van 9%, 15 jaar vast. De zoon verstrekte geen zekerheden. De zoon en zijn vriendin trekken in hun aangifte samen € 24.365,- aan rente af. De inspecteur vindt de rente onzakelijk en accepteert ‘slechts’ € 12.183,- in aftrek. De zoon en zijn vriendin stappen daarna naar de rechter.

Zó hoog is niet redelijk ... Ook Rechtbank Den Haag, 26.10.2018 (RBDHA:2018:10443) , vindt de rente veel te hoog en betwijfelt ook of de rente wel daadwerkelijk betaald gaat worden. Volgens de rechtbank is de lening verstrekt vanwege de familierelatie en onzakelijk. Voor hypotheken met dezelfde rentevaste periode was in 2015 de rente van circa 3%. Omdat voor de lening geen zekerheid is verstrekt, hanteerde de inspecteur 4,5% rente. De rechtbank sloot zich bij deze rente aan, en weigerde meer rente in aftrek toe te laten.