Bepaling maatschapsaandeel bij uittreding uit maatschap

Maten gaan uit elkaar. Samen met zijn twee broers heeft Thijs een agrarische maatschap. Als Thijs laat weten alleen verder te willen gaan, besluiten zijn broers om de onderneming van de maatschap samen voort te zetten. Dat heeft tot gevolg dat Thijs door zijn broers moet worden uitgekocht. Daarvoor moet de waarde van zijn maatschapsaandeel worden bepaald. Na akkoord van zijn broers geeft Thijs aan een accountant de opdracht om de waarde van zijn aandeel vast te stellen. Deze komt uit op een waarde van € 254.069.

Waarde te hoog vastgesteld

De broers van Thijs stellen dat deze waarde te hoog is vastgesteld. Dat geldt met name voor de waarde van de cultuurgrond met een oppervlakte van 10,82 ha. De cultuurgrond is met een boekwaarde van € 527.276 in de balans opgenomen. Recentelijk is de cultuurgrond gewaardeerd op € 946.750. Dat is € 87.500 per hectare. Dit is vastgesteld in een recent rapport van een makelaar in agrarische onroerende zaken en deze waarde is door de accountant overgenomen.

Wateroverlast. Volgens de broers is deze waarde te hoog, omdat bij de taxatie er geen rekening mee is gehouden dat de cultuurgrond last heeft van wateroverlast en hoewel er geen schriftelijke pachtovereenkomst is opgesteld, zou er ook sprake zijn van pacht.

Eisen aan het deskundigenrapport

Het is aan de rechter om te beoordelen welke bewijskracht er aan een deskundigenrapport moet worden toegekend. Als uitgangspunt geldt dat de rechter afgaat op de inhoud van een rapport dat is opgesteld door een deskundige, waarmee alle partijen hebben ingestemd. Op basis van zwaarwegende en steekhoudende argumenten kan de rechter het deskundigenrapport buiten beschouwing laten. Dat is het geval als er niet wordt voldaan aan de eisen van onpartijdigheid, consistentie, inzichtelijkheid en logica.

Geen grote afwijking in waarde. In dit geval is de accountant voor de waarde van de cultuurgrond uitgegaan van een recent taxatierapport dat door een onafhankelijke makelaar is vastgesteld. Dat is begrijpelijk, omdat een accountant niet deskundig is op dat gebied. De accountant heeft in zijn rapport aangegeven dat de waarde voor de cultuurgrond niet onjuist lijkt te zijn, omdat deze niet veel afwijkt van een taxatiewaarde die eerder door een andere makelaar is bepaald.

Hoe oordeelt de rechter?

Rapport van de makelaar. Uit het rapport van de makelaar blijkt dat er bij de beoordeling rekening is gehouden met het risico op wateroverlast. Er wordt duidelijk vermeld dat de noordkant van het perceel nat is en de zuidkant droog. In het rapport wordt geen melding gedaan van pacht.

Pachtovereenkomst. Volgens de broers zou het gaan om een pachtovereenkomst met een andere agrarische maatschap waarin zij participeren. Het zou dan gaan om grond die ze zelf in eigendom hebben en die ze aan zichzelf verpachten. Dat lijkt de rechter (ECLI:NL:RBLIM:2025:2709) erg onwaarschijnlijk. Bij het bepalen van het maatschapsaandeel van Thijs is de accountant terecht uitgegaan van de waarde van de cultuurgrond zoals deze door de makelaar is vastgesteld. Dat betekent dat zijn broers € 254.069 aan hem moeten betalen.