INSTRUCTIERECHT - 28.01.2021

Mondkapje op het werk verplichten?

Mondkapje op! Willem brengt goederen rond tussen vestigingen, bezorgt bij afnemers en haalt spullen op bij leveranciers. Op 13 oktober 2020 verplicht Banket BV haar werknemers om op het werk een mondkapje te dragen. Willem weigert dit, waarna Banket BV zijn loon opschort en hem toegang tot het werk weigert. Willem stapt naar de rechter, omdat hij vindt dat het verplicht dragen van een mondkapje een inbreuk op zijn persoonlijke levenssfeer is. Banket BV beroept zich op haar instructierecht.

De wet. In het Burgerlijk Wetboek (art. 7:660 BW) staat het zogenaamde ‘instructierecht’ van de werkgever. Een werknemer moet zich houden aan de voorschriften van de werkgever rond het verrichten van de arbeid binnen de grenzen van de wet. Kenmerkend voor dit instructierecht is dat de voorschriften eenzijdig door de werkgever kunnen worden gegeven, behalve als er een ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging bestaat. Dat is hier niet zo, zodat Banket BV eenzijdig een (bindende) instructie kon geven aan haar werknemers.

Wat moet de rechter beoordelen? De rechter moet beoordelen of de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer gerechtvaardigd is. Hij moet dus beoordelen of de instructie van de werkgever tot het verplicht dragen van een mondkapje een legitiem doel dient en of het een geschikt middel is om dat doel te bereiken. Bovendien moet hij beoordelen of de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer in verhouding is tot het belang van Banket BV bij het bereiken van het doel.

Wat zegt de rechter? De rechter (ECLI:NL:RBMNE:2021:51) oordeelt dat de verplichting tot het dragen van een mondkapje door Banket BV twee legitieme doelen dient. Ten eerste is de werkgever wettelijk verplicht de individuele belangen van zijn werknemers te beschermen door zorg te dragen voor een gezonde en veilige werkomgeving (de wettelijke zorgplicht). Gedurende de coronapandemie moet de werkgever doen wat nodig is om besmetting van zijn werknemers met het coronavirus te voorkomen. Ten tweede heeft de werkgever zijn bedrijfsbelang te beschermen, omdat hij onder meer een loondoorbetalingsverplichting heeft bij ziekte (en quarantaine). De inbreuk voor Willem is bovendien gering nu hij een groot gedeelte van zijn werktijd onderweg is en in de auto geen mondkapje op hoeft.