Is online informeren over een behandeling voldoende?

Ooglaserkliniek

Info. Max heeft een ooglaserbehandeling ondergaan en verwijt de oogarts dat deze hem onvoldoende heeft geïnformeerd over de aard van de daarna uitgevoerde Mytomicine-behandeling, de te verwachten gevolgen en de risico’s daarvan (art. 448 WGBO) . Ook klaagt hij over de dossiervoering.

Algemeen is niet genoeg. Volgens het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Amsterdam, 15.03.2011 (TGZRAMS:2011:YG0956) , hoeft Max geen genoegen te nemen met alleen algemene informatie over de behandeling en de daaraan verbonden risico’s die hij hoofdzakelijk op de website kan vinden. Volgens vaste rechtspraak mag een hulpverlener niet volstaan met online informeren als:

1. het onderzoek of de behandeling ingrijpend is;
2. de behandeling experimenteel of niet-regulier is en de behandeling niet medisch noodzakelijk is;
3. de ernst van de risico’s en de gevolgen hoog zijn;
4. relevante omstandigheden aan de kant van de patiënt het risico kunnen vergroten; of
5. de patiënt een eigen mening of vragen heeft.

Wat vond de rechter daarvan?

• Bij de ooglaserkliniek ging het om een ingrijpende behandeling, waarbij uitvoeriger informatie moest worden verstrekt (zie 1.).
• Bovendien was het mogelijke gebruik van Mytomicine niet onomstreden. Dit betekende een verzwaring van de informatieplicht (zie 2.).

De arts had Max aanvullend mondeling moeten informeren. Het doel van het verstrekken van informatie is immers dat de patiënt op basis van die informatie toestemming kan geven voor de te verrichten medische handelingen (art. 450 WGBO) .

Website. Als het gaat om een standaardingreep en de patiënt geen bijzonderheden heeft, kan een verwijzing naar gerichte informatie op een website een belangrijke informatiebron zijn. Maar de behandelaar moet bijv. bij een volgend consult toch nagaan of de patiënt de informatie heeft begrepen en (mondeling) om toestemming voor de behandeling vragen.

Dossiervoering. Het tuchtcollege vond ook dat de statusvoering van de oogarts te beperkt is. Het dossier bestond uit tabellen en statistische overzichten met cijfermatige gegevens, maar er stond niets in over de diagnose, het behandelbeleid en de mondeling gegeven informatie aan de patiënt.

Online uitwisselen van informatie

Mag u de patiënt via zijn e-mail vragen stellen of andere gegevens vragen, zoals zijn bloedsuikerwaarden? Of mag u de uitslag van een onderzoek mailen naar een patiënt? Dit kan vanwege de geheimhoudingsplicht immers niet via openbare sociale media zoals Twitter of Facebook. Wat dan?

Risico. Er is een risico dat de informatie bij een ander dan de patiënt terechtkomt. Dat betekent een doorbreking van het beroepsgeheim of zelfs een datalek. Tip. Wissel informatie met een patiënt in een beveiligde omgeving uit. Denk aan het gebruik van patiëntenportalen of aan beveiligde e-mail zoals ZorgMail, SecureMail en Medi-Send of gebruik van beveiligde software zoals 7-Zip.

Online informeren van patiënten kan ondersteunend zijn, maar is, zeker bij andere dan standaardingrepen, niet genoeg. Als u de patiënt onvoldoende informeert, kan er ook geen sprake zijn van ‘informed consent’. Tip. Gebruik een beveiligde lijn.