KENBARE FOUT - 30.11.2020

Redelijkerwijs kenbaar?

Voor de navorderingsaanslag speelt kenbaarheid bij de inspecteur en de belastingplichtige een grote rol voor de rechtsgeldigheid. Wanneer wordt informatie geacht aanwezig te zijn?

Navordering Wanneer de Belastingdienst een aanslag te laag vaststelt, bestaat er de mogelijkheid voor de inspecteur het alsnog verschuldigde bedrag na te vorderen. Hij kan navorderen bij een nieuw feit, een kenbare fout of kwade trouw. Voor alle drie gaat het erom in welke mate de bekendheid met de gegevens ertoe kan leiden dat de belastingschuld goed wordt ingeschat. Bij kwade trouw is het duidelijk dat de belastingplichtige de informatie wel had, maar deze moedwillig veranderde of achterhield om minder belasting te hoeven betalen. Deze kenbaarheid wordt hem uiteraard toegerekend en leidt tot een navorderingsaanslag. Maar hoe zit dat in de andere gevallen?

Nieuw feit

Als de inspecteur na het opleggen van de definitieve aanslag informatie bekend wordt die tot een andere belastingaanslag leidt, mag de inspecteur navorderen. Ook de onderzoeksplicht speelt daarbij een rol. Had de inspecteur verder moeten kijken dan de aangifte? En waar moet dan gezocht worden? Een nette aangifte geeft geen aanleiding tot onderzoek. Indien de inspecteur toch een onderzoek moet doen, blijft dat in eerste instantie beperkt tot het dossier van de belastingplichtige. Informatie uit het dossier van een verbonden rechtspersoon of een fiscale partner hoeft de inspecteur niet te onderzoeken. Echter, informatie uit een dergelijk dossier kan wel leiden tot vereiste actie. Het kan zelfs een navorderingsaanslag in de weg staan, zo oordeelde de Hoge Raad onlangs.

Boekenonderzoek

In deze casus (ecli:nl:hr:2020:1411) houdt de Belastingdienst bij de echtgenoot van een vrouw een boekenonderzoek naar de aan- en verkoop van een pand. Het pand werd in de tijd tussen aan- en verkoop ter beschikking gesteld aan een verbonden rechtspersoon. Naar aanleiding van het onderzoek nam de inspecteur op 17 november 2015 de (voorlopige) conclusie dat er sprake was van een tbs-resultaat. Op 26 november 2015 legt de Belastingdienst aan de vrouw een definitieve aanslag op conform de ingediende aangifte, dus zonder tbs-resultaat. Uiteindelijk legt de Belastingdienst op 23 september 2017 een navorderingsaanslag op aan de vrouw voor 50% van het tbs-resultaat.

Oordeel Hoge Raad

Volgens de Hoge Raad is er geen sprake van een nieuw feit. De inspecteur wist voor de definitieve aanslag van de vrouw al van het boekenonderzoek bij de echtgenoot en had reeds een conclusie genomen. Hij had moeten weten dat dit tot heffing bij de vrouw zou leiden. Overigens heeft de rechtbank de inspecteur pas gewezen op het feit dat hij slechts 50% bij de echtgenoot kan heffen. Deze kennis, of eigenlijk het gebrek hieraan, kan de Belastingdienst natuurlijk worden aangerekend. De informatie was voor de Belastingdienst kenbaar en daarom was er geen sprake van een nieuw feit.

Kenbare fout

Maar de kenbaarheid is niet alleen voor de inspecteur van belang. Als aan de belastingplichtige kenbaar is dat er een fout is gemaakt bij het vaststellen van de aanslag, kan de Belastingdienst ook zonder nieuw feit navorderen. Natuurlijk is de mate van kenbaarheid hierbij altijd in discussie. De wetgever heeft dat voor een deel weggenomen door te stellen dat bij een afwijking van 30% of meer de belastingplichtige geacht wordt bekend te zijn met de fout. Dit betreft een onweerlegbaar bewijsvermoeden, waardoor grotere bedragen al snel onder deze noemer zullen vallen. Daarbij geldt echter wel dat er sprake moet zijn van een fout. In 2014 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat een beoordelingsfout van een inspecteur geen fout is als bedoeld bij de kenbare fout. De belastingplichtige kan niet worden aangerekend dat de inspecteur de wet of het dossier niet goed kende. De kenbaarheid slaat dan als het ware weer om naar de inspecteur.

bz-advies

Controleer bij een navorderingsaanslag of de inspecteur de aanslag tijdig heeft vastgesteld of dat hij een ambtelijk verzuim heeft begaan. Ga bij een veronderstelde kenbare fout na of er daadwerkelijk sprake is van een fout en voor wiens rekening deze moet komen.

Kenbaarheid van een fout is van groot belang bij een navorderingsaanslag. Let goed op bij wie informatie eventueel bekend was of had moeten zijn.

Contactgegevens

Indicator BV | Schootense Dreef 31 | Postbus 794 | 5700 AT Helmond

Tel.: 0492 - 59 31 31 | Fax: 040 - 711 17 00

klantenservice@indicator.nl | www.indicator.nl

 

KvK-nummer: 17085336 | Btw-nummer: NL-803026468B01