BELASTINGDIENST - 26.09.2022

Risicoselectie controle btw-aangiften

Reden Woo-/Wob-verzoek Een verzoeker heeft op grond van de Wet open overheid gevraagd om openbaarmaking van het beleid omtrent risicoselectie voor de btw bij de afdeling MKB: ‘Waarom wordt bij een bepaald persoon de btw-aangifte gecontroleerd of een controle gestart en bij een andere persoon niet?’ Deze vraag was met name ingegeven door zorgen over etnisch profileren door algoritmes.

Beslisboom Informatie, zoals een beslisboom die aangeeft waardoor btw-aangiften wel of niet voor een controle worden geselecteerd, is niet openbaar gemaakt: ‘Bij diverse documenten is het belang van de inspectie, controle en toezicht door de Belastingdienst in het geding. Het gaat hierbij om informatie die zicht biedt op de werkwijze van de Belastingdienst. Het betreft documenten en passages die informatie prijsgeven over de toezichtstrategie die de Belastingdienst gebruikt voor de btw-aangiften van het MKB. Openbaarmaking van deze informatie kan er mogelijk toe leiden dat bedrijven hun gedrag dusdanig aanpassen dat een effectieve controle niet meer mogelijk is. Ik weeg het hier bedoelde belang zwaarder dan het belang van openbaarmaking’, aldus de staatssecretaris.

Risicoscore Alle negatieve btw-aangiften worden dan gerangschikt aan de hand van hun risicoscore. Btw-aangiften met een score hoger dan de drempelscore voor hoog risico, worden uitgeworpen om te worden behandeld. Btw-aangiften met een laag risico mogen in principe door, tenzij er in de beslisboom aanwijzingen zijn die maken dat er toch controle nodig is.

Jaarlijkse update De Belastingdienst bekijkt jaarlijks of het model nog goed werkt en of er een aanpassing nodig is. Een van de weinige concrete opmerkingen die wordt gemaakt over wat de Belastingdienst als risico’s ziet is: “De kenmerken van ‘risicovolle’ btw-aangiften kunnen wijzigen door bijv. nieuwe regelgeving of het feit dat kenmerken van ondernemers in heel Nederland wijzigen (zoals de verschuiving van fysieke verkoop in de winkels naar digitale verkopen)”.

Toetsing Er is een beslisboom, die bepaalt of de btw-aangifte kenmerken vertoont die toetsing nodig maken. Sommige aangiftekenmerken leiden altijd tot een verplichte kantoortoets, andere aangiftekenmerken komen eerst bij een doorselecteur terecht. De doorselecteur bepaalt vervolgens of de aangifte inhoudelijk beoordeeld moet worden met een kantoortoets of dat de ondernemer direct teruggaaf krijgt. Indien er sprake is van een combinatie hoog risico en kenmerk, moet de aangifte altijd inhoudelijk beoordeeld worden met een kantoortoets. Over welke kenmerken het dan gaat, is grotendeels weggelakt uit het document.